دومین برنامه «فرهنگ تلاوت» رادیو قرآن، عصر روزگذشته، 27 مردادماه، با اجرا و کارشناسی، هادی صلح‌جو و حضور عباس سلیمی از قاریان بین‌المللی و پیشکسوت قرآنی همراه بود.
در ابتدای برنامه، صلح‌جو به ارائه خلاصه‌ای از مطالب جلسه گذشته پرداخت و گفت: درباره قرائت مقبول در نزد خداوند، اخلاص در قرائت، مطالبی بیان شد. همچنین در خصوص قرائت کاربردی نکاتی ارائه شد و تأکید شد که قاری قرآن چگونه باید قرآن بخواند در صورتی که در مستمع، زمینه هدایت و قابلیت وجود داشته باشد تا «وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ» رخ داده می‌شود.
خانواده قرآنی، خانواده خدا هستند
در ادامه سلیمی در خصوص جایگاه قاری قرآن، بیان کرد: جوانان و نوجوانان دختر و پسر که از صدای زیبای‌شان این نعمت‌های خدادادی برای عرصه تلاوت قرآن استفاده می‌کنند، اینها در حقیقت خانواده بزرگ قرآنی هستند. پیامبر اکرم(ص) در کنزالعمال فرموده‌اند «آل القرآن آل الله» خانواده قرآن، خانواده خدا هستند.
وی با اشاره به شاکر بودن این نعمت و بجا آوردن سجده شکر در خصوص این نعمت و درباره اینکه چه افرادی شامل عضو خانواده قرآن می‌شود؟ اظهار کرد: حاملان قرآن می‌توانند جز اعضای خانواده قرآن باشند، اما این حاملان قرآن نیازمند تعریفیست که هر قاری، حافظ، مفسر، کاتب، ناشر و مترجم قرآن به تنهایی لزوما حامل قرآن نیست.
سلیمی گفت: به اعتقاد من، حامل قرآن فردی است که سه ویژگی داشته باشند یکی اینکه قرآنی بی‌اندیشند و ثانیا قرآنی سخن بگوید و ثالثا اینکه قرآنی عمل کند. اگر این سه رکن با هم جمع نشود نمی‌شود فردی را به عنوان حامل قرآن خطاب کرد. نمی‌شود حامل قرآن باشم اما تفکرم الهی نباشد و یا سخن گفتنم متناقض با اینها باشد چنانکه پیامبر اکرم(ص) فرموده‌اند: «حَمَلَهُ القرآنُ عُرَفا اَهلِ الجَنَّه» افرادی که متدین و متقین هستند و افرادی که از همه امتحانات و پل صراط با موفقیت گذر کرده‌اند که وارد بهشت می‌شوند.
این قاری بین‌المللی اظهار کرد: همه اینها که دارای نعمت قرآن هستند اینها سرشناسان، سرپرستان و افراد شناخته شده اهل بهشت هستند و در بیان دیگری پیامبر اکرم(ص) فرموده‌اند: «إنَّ اَکْرَمَ العِبادِ إلَی اللهِ بَعْدَ الاَنبیاءِ العُلَماءُ ثُمّ حَمَلَةُ القُرآن» که سلسله مراتب سه گانه‌ای را پیامبر(ص) ترسیم می‌فرمایند که بلند مرتبه‌ترین بندگان نزد خداوند اول انبیاء الهی هستند، بعد علمای دین هستند و سپس حاملان قرآن هستند.
فرد قرآنی حقیقی، سخنگوی خداوند و سفیر حقایق دینی است
وی ادامه داد: سپس پیامبر(ص) می‌فرماید این علمای عامل دین و این حاملان راستین قرآن چهار ویژگی دارند که اینها عبارتند از«یَخْرُجونَ مِن الدُّنیا کَما یَخْرُجُ الاَنبیاء» مرگ اینها مانند مرگ پیامبر با عزت است «وَ یَحْشُرونَ مِنْ قُبُورِهِم مَعَ الاَنبیاءِ» برانگیخته شدن آنها با پیامبران است «و یَمُرُّونَ عَلی الصِّراط مَعَ الاَنبیاءِ» «و یَأخذون ثوابَ الاَنبیاء» و پاداش انبیا الهی را می‌گیرند. هنگامی که این مزایا را در خصوص اهل حقیقی قرآن به آن توجه می‌کنیم آن هنگام عمق این فرمایش پیامبر(ص) را که فرموده‌اند «اگر کسی به آن نعمت قرآن داده شود و گمان کند که به کسی نعمت بالاتر از آن داده شده است، امر حقیری را بزرگ شمرده و امر بزرگی را کوچک شمرده است».
این مدرس پیشکسوت قرآنی کشور اظهار کرد: براساس سایر فرمایشاتی که در خصوص جایگاه قرآنیان است می‌توان گفت که فرد قرآنی حقیقی، سخنگوی خداوند و سفیر حقایق دینی است و این جایگاه را باید قدر بدانند، بخاطر همین است که پیامبر(ص) فرموده‌اند که در روز قیامت به آنها گفته می‌شود «اقْرَأْ وَ ارْقَه»، چنانکه امام صادق(ع) نیز فرموده‌اند تعداد درجات بهشت به تعداد آیات قرآن است.
وی عنوان کرد: آن قاری و حافظ عامل و معلم با اخلاص قرآن و تمامی افرادی که خالصانه در خدمت قرآن هستند در بهشت آیه، آیه قرائت می‌کنند تا درجه می‌گیرند و تا جایی که بالاتر از آن درجه نیست. باید تمامی قاریان و حافظان اندازه این جایگاه را بدانند.
سلیمی در پاسخ به اینکه امروزه با توجه به نیاز کشور و وضعیت جامعه، قرآنیان چه رسالتی بر روی دوششان است؟ بیان کرد: پاسخ این سؤال را از بیان پیامبر اکرم(ص) بیان می‌کنم که «ای جماعت قاریان قرآن، تقوا پیشه کنید و از خداوند پروا کنید در ارتباط با آنچه که از معارف قرآن در وجود شما وجود دارد و هم من مسئولم و هم شما قرآنیان. من در ارتباط با تبلیغ رسالت، مسئولیت دارم و شما در روز قیامت از دو چیز سؤال می‌شوید یکی در خصوص آنچه که از قرآن به شما ابلاغ شده است و دیگری آنچه که از سنت و عترت من است».
عنوان قرآنی همراه داشتند یعنی مسئولیت‌ساز و مسئولیت‌آفرین بودن
وی با اشاره به اینکه توجه در این حدیث نشان می‌دهد که عنوان قرآنی همراه داشتند یعنی مسئولیت ساز و مسئولیت آفرین بودن، تصریح کرد: باید قبل از همه عامل به قرآن کریم باشیم چنانکه در روایت آمده است «هیچ آیه‌ای نازل نشده است که اول آن «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا...» باشد مگر اینکه علی بن ابیطالب(ع)، امیر آن گروه است. به خدا سوگند من شما را به انجام کاری توصیه نکردم مگر اینکه قبل از شما آن را انجام داده‌ام و شما را از کاری نهی نکرده‌ام مگر اینکه قبل از آن از ارتکاب آن دوری کرده باشم.
این مدرس پیشکسوت قرآنی کشور با تأکید بر اینکه قاری قرآن باید عامل به قرآن باشد، اضافه کرد: بنابراین باید از معصیت و گناه دوری کند و تمامی بایدها و نبایدهای قرآن را انجام دهد و رعایت کند و به همین خاطر است بحثی با عنوان حق تلاوت است که در ذیل آیه «الَّذِینَ آتَیْنَاهُمُ الْکِتَابَ یَتْلُونَهُ حَقَّ تِلاَوَتِهِ» آمده است حق تلاوت این است که تمام جزئیات دستورات قرآن را باید تبعیت کنیم.
وی تأکید کرد: جامه قرآنی ما امروز مهمترین مسئولیتی که دارد باور قرآنی و عامل به قرآن است ضمن اینکه به این نکته توجه داشته باشد که جامعه با حساسیت‌های خاصی عملکردهای ما را رصد می‌کند لذا هرگونه عملکرد مغایر قرآن از ما سر بزند جز بدبین کردن مردم نسبت به دین نتیجه‌ای نخواهد داشت. ما باید همانطور که امام صادق(ع) فرموده‌اند «مردم را با عملمان به قرآن دعوت کنیم».
سلیمی با اشاره به اینکه از پیامبر اکرم(ص) آمده است «کونوا دعاة الصامتین؛ دعوت‌کنندگان خاموش باشید» بیان کرد: یعنی با عملکردتان مردم، جذب دین، انقلاب و قرآن شوند.
باید هدف تلاوت، تأثیرگذاری در قلب و روح انسان‌ها باشد
وی در پاسخ به این سؤال که امروزه چه آسیب‌هایی می‌تواند برای قاریان به وجود بیاید و امروزه قاریان قرآن باید مراقب چه چیزی باشند؟ عنوان کرد: در قالب دو رهنمود کلی این مطلب را با استناد از سخنان پیامبر اکرم(ص) پاسخ می‌دهم به این سؤال که ایشان بیان کرده‌اند «علیکم بالقران فاتّخذوه اماماً و قائداً؛ به قرآن چنگ بزنید و قرآن را پیشوا، رهبر و فرمانده خودتان قرار دهید». قرآنیان باید قرآن را ملاک زندگی خود قرار دهند و یا پیامبر(ص) در جای دیگر فرموده‌اند «اعْمَلُوا بِالْقُرْآنِ، أَحِلُّوا حَلالَهُ وَحَرِّمُوا حَرَامَهُ» به قرآن عمل کنید و حلال و حرام قرآن به وضوح برایمان بیان شده است. بنابراین اگر بخواهیم خودمان را بیمه کنیم و مصونیت ببخشیم باید در این چارچوب قرآن عمل کنیم.
این قاری بین‌المللی اظهار کرد: اگر می‌خواهیم مورد عنایت خداوند باشیم قرآن را غیر از برای خداوند نخوانیم. قاری قرآن نباید هزینه تلاوتش را مشخص کند و باید برود برای خداوند قرائت کند و صاحب جلسه هم به وظیفه خودش عمل کند برای دعوتش. که اگر با این دید نگاه کنیم قطعا خداوند برکات را برای ما وسعت می‌دهد.
وی درباره اینکه چگونه به تلاوت صحیح، اصیل و درست از این جهت برسیم که گرفتار برخی از بدعت‌ها نشویم؟ اینکه چکار کنیم تا دل به تشویق‌ها و ترغیب‌های مردم در هنگام تلاوت نبندیم؟ گفت: ما باید ملاک‌هایی داشته باشیم و تقدم و تأخر آن ملاک‌ها را نیز برای خودمان حل کنیم. کدام قاری بالاتر از آن قاری است که حتی پس از شهادت نیز رأس مبارکشان بالای نیزه هم قرآن تلاوت می‌کرد؟ حضرت اباعبدالله(ع) آخرین عبارتی که در گودال قتلگاه به خداوند عرضه داشته این بود «رضا بقضائک و تسلیما لامرک» اولیای الهی همواره رضا خداوند را بر رضا مخلوق ترجیح داده‌اند.
سلیمی با تأکید بر اینکه اهل قرآن باید در این‌باره تکلیفشان را با خودشان مشخص کنند، اضافه کرد: اینکه تلاوت آنها مورد خوشایند فردی واقع شود این مورد قبول نیست بلکه باید هدفشان تأثیرگذاری در قلب و روح انسان‌ها باشد اما اینگونه نباشد که در جلسه‌ای و مسابقات و ... قاری به تلاوت می‌پردازد فردی آن را تحویل نمی‌گیرد و حال آنکه هنگامی که قاری از شهر دیگری به تلاوت قرآن می‌پردازد تعداد و گروهی به صورت سازمان یافته در جایی نشسته‌اند و شروع به تشویق می‌کنند».
منبع:iqna
