محمدحسین سبزعلی، قاری بین‌المللی قرآن در برنامه زنده تلویزیونی «گفتوگوی جمعه اخبار قرآنی» که 27 شهریور از شبکه قرآن سیما و با موضوع «ویژگی‌های تلاوت احسن» پخش شد به تلاوت قاریان مصری اشاره کرد و گفت: از عوامل موفقیت قاریان مصری می‌توان به این اشاره کرد که اکثر قاریان مصری، حافظ قرآن هستند و همچنین با توجه به اینکه زبان عربی، زبان مادری آنها است به زبان عربی تسلط دارند.
وی افزود: همچنین قاریان مصری صوت و لحن زیبایی هم دارند و در عین حال از سیستم‌های صوتی خوبی در محافل و مراسم خود برخوردار هستند که همه این مسائل دست به دست هم می‌دهد تا بتوانند تلاوت‌های زیبایی داشته باشند؛ بحث سیستم‌های صوتی مشکلی است که قاریان ایرانی همواره با آن مواجه هستند و این موضوع قاریان ما را خیلی اذیت می‌کند.
سبزعلی عنوان کرد: همچنین کسانی که در مصر اهل قرآن هستند واقعا با قرآن زندگی می‌کنند، مانند کسانی که در مدح اهل بیت(ع) شرکت می‌کنند؛ کسانی که در جلسات مدح اهل بیت(ع) شرکت می‌کنند به این دلیل منقلب می‌شوند که می‌دانند مداح چه می‌گوید و زبان او را متوجه می‌شوند؛ چرا که به زبان فارسی صحبت می‌کند.
وی با بیان اینکه ما قاریانی در کشور داریم که پابه‌پای قاری مصری حرکت می‌کنند و بعضا پیشی هم می‌گیرند، افزود: برخی از قاریان ایرانی هم حافظ هستند، هم رتبه‌های بین‌المللی دارند، تلاوت‌های درجه یک دارند و همچنین در جهان مشهور هستند.
در این بخش از گفتوگوی جمعه اخبار قرآنی، صحبت‌های علی‌اکبر حنیفی، بهروز یاریگل و احمد ابوالقاسمی از اساتید و قاریان قرآن کریم پیرامون هماهنگی لحن با معنای قرآن و حافظ بودن قاریان پخش شد.
از طریق حفظ آیات می‌توانیم در حین تلاوت، اعمال تکنیک‌های لحنی داشته باشیم
علی‌اکبر حنیفی، استاد و پیشکسوت قرآنی اظهار کرد: مفاهیمی که یک قاری می‌خواهد به مستمعین خود منتقل کند در عالم معنا و صوت و لحن و بیان با هم تفاوت دارند، اما در عالم معنا و عالم بیان که لحن بیانی است، می‌توانیم از طریق حفظ آیات و معانی، اعمال تکنیک‌های لحنی داشته باشیم و لحن را آنطور که مفهوم آیه ایجاد می‌کند، بیان کنیم.
حنیفی ادامه داد: به هر حال ما نمی‌توانیم قرآن و مفاهیم قرآنی را آنطور که باید در زبان فارسی تأکید کنیم و برای پیشرفت در این زمینه باید با کشورهایی مثل مصر که در این حوزه پیشرفت‌های خوبی داشته‌اند صحبت کنیم و از تجربیات آنها بهره‌مند شویم.
همچنین، بهروز یاریگل، استاد و پیشکسوت قرآنی اظهار کرد: از قاریان نوجوان، جوان و بزرگسال باید بخواهیم که دو کار در قرائت انجام دهند؛ اول اینکه خودشان معانی را دقیق بخوانند و این معنا را مثل زبان مادری یاد بگیرند و در تلاوت خود دقت کنند که آیات را به طور خلاصه برای شنونده بیان کنند و بدانند چه می‌خواهند.
یاریگل افزود: ما نمی‌توانیم از مستمعین قرائت قرآن انتظار داشته باشیم که مفاهیم همه آیات را بدانند و این امکان هم وجود ندارد مگراینکه استثنا باشد و در یک محفلی، تمامی مستمعین، حرفه‌ای باشند و با مفاهیم آیات آشنایی داشته باشند.
نحوه قرائت، متناسب با آیات و عبارات الحان باشد
بنابراین گزارش، احمد ابوالقاسمی، قاری بین‌المللی قرآن که دیگر میهمان تلفنی گفتوگوی جمعه اخبار قرآنی بود، عنوان کرد: قرائت‌هایی از قرآن از سوی مستمعین درک می‌شود که نحوه قرائت متناسب با آیات و عبارات الحان باشد و در حقیقت جایگاه لحن خیلی ویژه است اما متأسفانه این جایگاه مهم در این اواخر تضعیف شده و تبدیل به نغماتی که باید مورد پسند شنونده عامل قرار گیرد تضعیف شده است و متأسفانه تلاوت به سمتی رفته است که میزان کیفیت تلاوت با میزان تشویق‌های مردم سنجیده می‌شود.
وی ادامه گفت: ممکن است برخی تشویق‌های مردمی ناشیانه هم باشد، همانطور که بارها دیده‌ایم مستمعین بدون آگاهی تشویق می‌کنند در حالی که در این بخش نباید تشویق کرد و ذوق و شوقی داشت!
ابوالقاسمی ادامه داد: مستمعین حرفه‌ای کسانی هستند که خودشان قاری هستند و ارزش حقیقی تلاش یک قاری را درک می‌کنند اما مستمعین غیرحرفه‌ای ممکن است به تحلیل طول نفس، شیرین‌کاری‌های صوتی و... واکنش نشان دهند در حالی که مستمعین حرفه‌ای نسبت به این رفتارها واکنش نشان نمی‌دهند و بیشتر به آن هنر عالی در خصوص انتخاب نغمه و آهنگ مناسب و رعایت کردن شأن قرآن در حین زیبایی، نمره می‌دهند و تشویق می‌کنند.
در این بخش از گفتوگوی جمعه اخبار قرآنی، محمدحسین سبزعلی که میهمان حضوری برنامه بود درباره نحوه صحیح تشویق کردن قاریان گفت: قبل از انقلاب اندک جلسات قرآنی مثل جلسات قرآن مرحوم استاد مولایی بود اما بعد از انقلاب جلسات قرآنی مردمی بیشتر شد و به این دلیل که مردم تلاوت قاریان مصری را می‌شنیدند و می‌دیدند که مستمعین آن تلاوت‌ها را تشویق می‌کنند پس آنها هم در حین تلاوت قاریان، تشویق می‌کردند اما نمی‌دانستند کجا باید تشویق کنند و کجا نباید تشویق کنند.
قاری قرآن باید اشراف کامل به معنای آیات داشته باشد
وی با بیان اینکه بعدها متوجه شدیم که تلاوت باید براساس معنامحوری باشد، گفت: معنامحوری در تلاوت به این معنی است که زمانی که قاری می‌خواند باید اشراف کامل نسبت به معانی آیات داشته باشد و همچنین مستمع نیز بداند در این صورت یک اتفاق خوبی سبزعلی عنوان کرد: در حال حاضر سعی داریم قاریان نوجوان را به نحوی تربیت کنیم که حافظ قرآن هم باشد؛ دیگر زمانی که قاریان، آیات قرآن را حفظ نباشند گذشته است و باید سعی کنیم قاریان حافظ قرآن تربیت کنیم.
وی در بخش دیگری از سخنان خود عنوان کرد: متأسفانه گاهی اوقات در محافل قرآنی مشاهده می‌کنیم قاریان قرآن تلاوت می‌کنند اما مستمعین هیچ واکنشی نشان نمی‌دهند که در این صورت تلاوت برای قاری خیلی سخت می‌شود و مستمعین هم به قرآن به عنوان یک کتاب مقدس الهی که باید سکوت کرد و گوش داد، نگاه می‌کنند.
این قاری بین‌المللی قرآن عنوان کرد: امیدواریم به زودی روزی برسد که مردم ما و خود ما بیشتر مفاهیم قرآن را متوجه شویم و تشویق‌های بهتری نیز در محافل قرآنی داشته باشیم.
سبزعلی در ادامه گفت: البته گاهی اوقات قاریان مصری یا ایرانی به قدری زیبا می‌خوانند و الحان را درست به کار می‌برند که مستمع ناخودآگاه تشویق می‌کند و از آن لحن تلاوت به وجود می‌آید.
وی در این بخش از سخنان خود گفت: در گذشته نمی‌توانستیم مقایسه‌ای بین قاریان ایرانی و مصری داشته باشیم اما با کاری که رهبر معظم انقلاب انجام دادند و پای قاریان مصری به ایران باز شد و زمانی که خیل عظیمی از قاریان مصری به ایران آمدند سطح تلاوت قرآن در بین اهل قرآن متحول شد و الان قاریان و حافظان ممتاز استانی و کشوری زیادی داریم و حدود 100 قاری بین‌المللی داریم که این تلاوت‌های قاریان مصری را دیدند و شنیدند.
این قاری بین‌المللی قرآن عنوان کرد: آشنایی قاری با حفظ و ترجمه آیات قرآن، سفارش مقام معظم رهبری به قاریان است و ایشان مکررا فرموده‌اند که قاری باید حافظ قرآن باشد و بر معانی قرآن نیز اشراف داشته باشد.
وی افزود: با توجه به سفرهایی که به کشورهای مختلف داشته‌ام، مشاهده کرده‌ام که از حفظ خواندن قرآن ابهت خاصی به قاری می‌دهد؛ همواره دیده‌ایم که قاریان مصری از حفظ تلاوت می‌کنند و حتی قرآن را باز نمی‌کنند.
سبزعلی عنوان کرد: اگر قاری از حفظ باشد دیگر به صفحه قرآن نگاه نمی‌کند و تمرکز خود را بر روی صوت و لحن و القای معانی می‌گذارد که در این صورت اتفاقات بسیار خوبی رخ خواهد داد.
